راديوگرافي دندان یکی از ابزارهای مهم تشخيصی دندان­پزشک  است که بوسیله آن بيماري­ ها و يا آسيب­ هاي دنداني را که در معاينه باليني و با چشم غير مسلح قابل تشخیص نیستند را، شناسايي میکند
اما دستگاه رادیوگرافی یا رادیولوژی چیست ؟ چگونه کار میکند ؟ و انواع مختلف دستگاههای رادیولوژی کدامند؟

دستگاه رادیولوژی یکی از روش های عکس برداری از نواحی سخت بدن مانند استخوانها و دندانها، دستگاه رادیوگرافی است اما سوالی که در این میان پیش می آید این است که آیا میتوان رادیولوژی دندان را با همان دستگاه رادیولوژی معمولی انجام داد؟ و چه فرقی بین دستگاههای رادیولوژی دندان و رادیولوژی استخوان وجود دارد؟

رادیوگرافی داخلی دهان و دندان ها را تنها باید از دستگاه رادیوگرافی دندان استفاده کرد. اساس کار رادیوگرافی دندان را تیوب خود یکسو کننده است.

  تیوب طوری نصب می گردد که امکان بالاترین مانور را داشته باشد.  فاصله نقطه کانونی تیوب کم است و تایمر دستگاه رادیو گرافی ساعتی یا الکترونیکی است .
 دستگاه رادیوگرافی دندان وسیله ای است که عکسهای رادیوگرافی را برای مراحل بعدی سیستم رادیوگرافی عکسبرداری را انجام میدهد.
 یونیتهای رادیوگرافی دندان
يـــونــيـــت هـــاي راديـــوگـــرافـــي دنـــدان بـــراي عکس گرفتن از دندانها، ساختار يك دندان  (ريشه ،تاج ، گردن  ) و مشكلات دندان (مانند پوسيدگي) در تمام سنین شامل افراد بالغ و اطفال و نـيـز جهـت بـرنـامـه ريـزي و ارزيـابـي برای عمل ارتـــــودنـــســـــي استفاده میشود.
تصویر برداری از دندان به چهار روش انجام میشود : 1- تک دندان/پری اپیکال ، 2- پانوراميك   3- سفالومتريك  4- دیجیتالی
راديــــوگــــرافــــي داخــــل دهــــانــــي تک دندان/پری اپیکال: در این نوع تصویربرداری برای تـصــويــربــرداري بــايــت وينگـر ، پـري اپيكـال و اكلوزال ، فيلم در دهان بيمار قرار داده میشود و تصاوير راديوگرافي بايت وينگر ، تاج و يك سوم فـوقـانـي ريـشـه دندان هاي بالایی و پایینی را نمایش مي دهد . در راديوگرافي پري اپيكال ، كل سـاخـتار دندان شامل ريشه برروي يك فيلم و آرواره هـاي مـانـديـبـولار و ماگزيلاري برروي فيلم هايی بصورت جداگانه اي تصويربرداری مي شود .عکسهای راديوگرافي الكوزال ، سطح دندان هاي آليماي كوچك و بزرگ را نشان مي دهد .

راديوگرافي پـانـورامـيـك : در این نوع رادیوگرافی تـصـاويـر نـاحيه ماگزيلوفاسيال بوسیله يـك پـرتـوگردان و كاست فيلم خارجي تهیه میشود. سپس قوس دنداني در يك تصوير جداگانه ، به صورت بيضوي تهیه میشود. يونيت هاي پانوراميك ، براي ساخت عکسهای راديوگرافي موضعی از دندان استفاده میگردد

راديوگرافی سفالومتری
این دستگاه برای  عکسبرداری از جمجمه استفاده میگرددکه در آن  تصاوير تهيه شده میتوانند در زمان‌ها و مكان هاي مختلف با هم قابل مقايسه شوند، موقعيت سر و فاصله آن تا منبع اشعه و فيلم همیشه یکسان است به همین خاطر تصاوير سفالومتري میتواننند بصورت جانبي ‌يا خلفي- قدامي تهيه شوند كه عمل ارتودنسي و جراحيهای فك و صورت بیشترین کاربرد این نوع عکسبرداری است
در این نوع رادیوگرافی نماي جمجمه یا یک ناحیه برای بدست آوردن تصویر استفاده میشود .مطالعات سفالومتريك برای ارزيابي میزان رشد و برآورد پلان هاي درماني ارتودنتيك يا پروتزهای دندانی استفاده میگردد.گاها از يونيت هاي پانوراميك و سفالومتريك مي توانند توموگرافي متقاطع ، جهت تهيه تصاوير عرضي چند لايه از آرواره هاي ماگزيلاري و مانديبولار را انجام دهند. اين تكنيك كه سابقاً تنها كاربرد توموگرافي ، كامپيوتري يا تومورگرافي خطي امكان پذير بود.

 سيستم های ديجيتال راديوگرافی دندان
در این روش براي تهيه تصاوير رایانه ای برای راديوگرافي داخل دهاني یک جایگزین خوب برای فيلـم هاي اشعه X استفاده میشود .

از مزایای سیستم ديجيتالي پردازش و چاپ مستقیم تصویر ، توانایی نمايش تصاوير متعدد ، کم کردن دفعـات اكسپـوز و حـذف زمـان لازم جهـت ظهـور و ثبـوت فيلـم است

 تصويربرداري ديجيتال مي تواند براي اعمال اندودنتيك برنامه ريزي و ارزيابي انجام ايمپلنت و اعمالی که نياز به عکسهای متعدد نیاز دارند، استفاده میشود.
در فیلم این قسمت شما میتوانید نحوه کار یک دستگاه رادیوگرافی را مشاهده کنید